Niedobór żelaza jest jednym z najczęstszych niedoborów składników odżywczych na świecie i może prowadzić do anemii z niedoboru żelaza. W przypadku takiego niedoboru organizm ma problemy z produkcją wystarczającej ilości hemoglobiny – białka w czerwonych krwinkach odpowiedzialnego za transport tlenu do tkanek. Objawy mogą obejmować zmęczenie, osłabienie, zawroty głowy, bladość skóry, a także kruchość paznokci i wypadanie włosów. Aby skutecznie przeciwdziałać niedoborowi żelaza, ważne jest połączenie odpowiednich źródeł żelaza w diecie, suplementacji (jeśli konieczna) oraz dbanie o optymalne wchłanianie żelaza. Oto kilka wskazówek:
Wybór bogatych źródeł żelaza
Żelazo w diecie występuje w dwóch formach: żelazo hemowe (pochodzenia zwierzęcego) i żelazo niehemowe (pochodzenia roślinnego). Żelazo hemowe jest lepiej przyswajalne przez organizm niż żelazo niehemowe. Dlatego warto, jeśli to możliwe, łączyć różne źródła żelaza.
Produkty zwierzęce (żelazo hemowe)
- Czerwone mięso: np. wołowina, jagnięcina i wątróbka to jedne z najlepszych źródeł żelaza hemowego.
- Drób: mięso drobiowe, zwłaszcza ciemne części kurczaka i indyka, zawiera żelazo.
- Ryby i owoce morza: szczególnie sardynki, ostrygi, małże i tuńczyk.
- Jajka: żółtko jaj jest źródłem żelaza, choć w mniejszych ilościach niż mięso.
Produkty roślinne (żelazo niehemowe)
- Rośliny strączkowe: soczewica, ciecierzyca, fasola i groch to dobre źródła żelaza niehemowego.
- Zboża pełnoziarniste: np. owsianka, amarantus, kasza gryczana i komosa ryżowa.
- Orzechy i nasiona: pestki dyni, sezam, migdały oraz orzechy nerkowca zawierają żelazo.
- Warzywa liściaste: szpinak, jarmuż, natka pietruszki i rukola są bogate w żelazo.
- Suszone owoce: szczególnie morele, śliwki i rodzynki.
Suplementacja żelaza
Suplementy żelaza mogą być konieczne w przypadku dużego niedoboru lub trudności z uzupełnieniem żelaza wyłącznie poprzez dietę. Łatwo przyswajalną formą żelaza jest żelazo w płynie. Warto jednak stosować je pod nadzorem lekarza, ponieważ nadmiar żelaza może być szkodliwy dla zdrowia. Najczęściej dostępne formy suplementów żelaza to:
- Siarczan żelaza: przystępna cenowo, choć może wywoływać problemy trawienne u niektórych osób.
- Gluonian żelaza i fumarian żelaza: są lepiej tolerowane przez przewód pokarmowy i mogą być dobrą alternatywą.
- Żelazo w formie chelatowanej: żelazo połączone z aminokwasami lub innymi substancjami zwiększającymi wchłanianie, zwykle łatwiej przyswajalne i łagodniejsze dla żołądka.
Czynniki wspomagające wchłanianie żelaza
Odpowiednie wchłanianie żelaza jest kluczowe, szczególnie w przypadku żelaza niehemowego. Istnieje kilka sposobów na poprawę jego wchłaniania:
- Witamina C: bardzo skutecznie wspomaga wchłanianie żelaza. Warto dodawać do posiłków bogatych w żelazo produkty zawierające witaminę C, takie jak papryka, cytrusy, kiwi czy natka pietruszki.
- Unikanie wapnia w posiłkach z żelazem: wapń utrudnia wchłanianie żelaza, dlatego warto oddzielić spożywanie produktów bogatych w wapń (np. mleka i jego przetworów) od posiłków zawierających żelazo.
- Kwasy organiczne: np. kwas cytrynowy i mlekowy także wspomagają przyswajanie żelaza – można więc stosować zakwaszające dodatki jak sok z cytryny do sałatek.
- Unikanie herbaty i kawy podczas posiłków: taniny i polifenole zawarte w tych napojach zmniejszają wchłanianie żelaza.
Czas stosowania suplementów i badania kontrolne
Suplementacja żelaza powinna trwać co najmniej kilka tygodni, a czasem nawet miesięcy, w zależności od poziomu wyjściowego niedoboru. Warto kontrolować poziom żelaza we krwi, wykonując badania takie jak morfologia, poziom ferrytyny (białko magazynujące żelazo) i transferyny (białko transportujące żelazo).
Podsumowanie
Aby skutecznie uzupełnić niedobór żelaza, warto połączyć dietę bogatą w produkty zawierające żelazo, suplementację (w razie potrzeby) oraz odpowiednie nawyki wspomagające wchłanianie żelaza. Jeśli problem z niedoborem jest poważny, zaleca się także współpracę z lekarzem, który pomoże dobrać odpowiednie dawki suplementów oraz monitorować postępy w terapii.
Bioradix Xenico żelazo w płynie jest preparatem zawierającym żelazo w formie łatwo przyswajalnej przez organizm. Jest to suplement diety przeznaczony do uzupełniania niedoborów żelaza, szczególnie u osób z anemią z niedoboru żelaza.